Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Հիշարժան տարեթվեր

Նոյեմբերի 14-ը Դիաբետի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է

Նոյեմբերի 14-ը Դիաբետի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է

Դիաբետի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը (World Diabetes Day) մտցվել է  1991 թ. Միջազգային դիաբետային դաշնության (International Diabetes Federation) և  Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (World Health Organization) կողմից՝ ի պատասխան ամբողջ աշխարհում դիաբետով հիվանդանալու վտանգի աճի:

 

1922 թ. հունվարին երիտասարդ կանադացի գիտնական Ֆրեդերիկ Բանտինգը (Frederick Banting) առաջին անգամ պատմության մեջ  կատարեց ինսուլինի ներարկում՝ փրկելով 14-ամյա տղայի կյանքը, ով տառապում էր շաքարային դիաբետի ծանր ձևով: Ինսուլինի արտոնագիր ստանալու և արդյունքում հեքիաթային կերպով հարստանալու փոխարեն՝ Բանտինգը բոլոր իրավունքները տալիս է Տորոնտի համալսարանին: Հետագայում ինսուլինի արտադրման իրավունքները փոխանցվեցին բժշկական հետազոտությունների Կանադական խորհրդին, և 1922 թ. վերջին նոր դեղամիջոցը հայտնվեց դեղերի շուկայում:

 

2007 թ. Դիաբետի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը անց է կացվում ՄԱԿ-ի հովանավորությամբ:  Նոյեմբերի 14-ը ընտրվել է հավերժացնելու համար Ֆ. Բանտինգի ծառայությունները, ով ծնվել է 1891 թ. նոյեմբերի 14-ին:

 

Երկար դարեր մարդիկ չգիտեին այս հիվանդության դեմ պայքարելու միջոցները, և «շաքարային դիաբետ» ախտորոշումը հիվանդին ոչ մի հույս չէր թողնում ոչ միայն առողջացման, այլև ապրելու. առանց ինսուլինի՝ այն հորմոնի, որն ապահովում է հյուսվածքների կողմից գլյուկոզայի յուրացումը, հիվանդ օրգանիզմը չի կարող գոյատևել և  մատնված է դանդաղորեն մարելու: 

 

Ֆրեդերիկ Բանտինգի և նրա գործընկերոջ Չարլզ Բեսթի  (Charles Best) բացահայտումը փրկեց միլիոնավոր մարդկանց կյանքեր: Չնայած շաքարային դիաբետը մինչ օրս բուժելի չէ, ինսուլինի շնորհիվ մարդիկ սովորել են այս հիվանդությունը վերահսկողության տակ պահել:

1923 թ. ճանաչելով 20-րդ դարի առաջին մեծ նվաճումը բիոքիմիայի և բժշկության բնագավառում՝ Բանտինգին և Մակլեոդին (Macleod) շնորհվեց Նոբելյան մրցանակ: Բեսթի ծառայությունները արհամարհվեցին, որը չափազանց խոցեց Բանտինգին, և նա կամավոր իր նոբելյան մրցանակի կեսը շնորհեց Բեսթին:

 

Սկզբնաղբյուր. Calend.ru
Աղբյուր. med-practic.com
Թարգմանությունը. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Ամանոր
Ամանոր

Տարբեր ժամանակներում հայերն ունեցել են երեք նոր տարի, որոնք կոչվել են Նավասարդ, Ամանոր և Կաղանդ: Այս տոները տարբեր ժամանակներում նշվել են տարբեր օրերի. մարտի 21-ին, օգոստոսի 11-ին, հունվարին...

Ամեն ինչ տոն օրերի մասին
Դեկտեմբերի 3-ը Հաշմանդամների միջազգային օրն է. calend.ru
Դեկտեմբերի 3-ը Հաշմանդամների միջազգային օրն է. calend.ru

1992 թ.՝ Միացյալ ազգերի կազմակերպության Հաշմանդամների տասնամյակի ավարտին (1983-1992), ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան իր №47/3 բանաձևով   դեկտեմբերի 3-ը հռչակեց Հաշմանդամների միջազգային օր...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 21-ը Ողջույնի համաշխարհային օրն է
Նոյեմբերի 21-ը Ողջույնի համաշխարհային  օրն է

Ողջույնի համաշխարհային օրը (World Hello Day) ամեն տարի նշվում է նոյեմբերի 21-ին: 1973 թ. այդ տոնը հորինել են երկու ամերիկացի եղբայրները՝ Մայքլ և Բրայեն Մակկոմակները (Michael and Brian McCormack) հենց սառը պատերազմի թեժ պահերին...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 20-ը Երեխաների միջազգային օրն է
Նոյեմբերի 20-ը  Երեխաների միջազգային օրն է

 1954 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր Անսամբլեան  խորհուրդ տվեց բոլոր երկրներին  պրակտիկայի մեջ ներառել  Երեխաների համաշխարհային օրվա տոնակատարությունը (Universal Children’s Day)՝ որպես երեխաների եղբայրության և փոխըմբռնման...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 19-ը` Տղամարդկանց միջազգային օր. փաստեր ուժեղ սեռի մասին
Նոյեմբերի 19-ը` Տղամարդկանց միջազգային օր. փաստեր ուժեղ սեռի մասին

Նոյեմբերի 19-ը նշվում է որպես Տղամարդկանց միջազգային օր: Այս կապակցությամբ ElitePartner ծանոթությունների կայքը ներկայացնում է որոշ փաստեր ուժեղ սեռի մասին...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 18-ը Հակաբիոտիկների իրազեկման համաշխարհային օրն է
Նոյեմբերի 18-ը Հակաբիոտիկների իրազեկման համաշխարհային օրն է

Ամբողջ աշխարհում հանրային առողջապահության համար լուրջ հիմնախնդիր  է  հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունության զարգացումը...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 17-ը՝ Թերահաս երեխաների միջազգային օր
Նոյեմբերի 17-ը՝ Թերահաս երեխաների միջազգային օր

Նոյեմբերի 17-ին աշխարհում նշվում է Թերահաս երեխաների միջազգային օրը (World Prematurity Day): Այն հաստատվել է 2009թվականին՝ Նորածին երեխաների խնամքի եվրոպական հիմնադրամի նախաձեռնությամբ...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 17-ը Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդության դեմ պայքարի միջազգային օրն է
Նոյեմբերի 17-ը Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդության դեմ պայքարի միջազգային օրն է

Ամեն տարի նոյեմբերի 17-ը  Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) նախաձեռնությամբ նշվում է որպես Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ  հիվանդությունների (World Chronic Obstructive Pulmonary Day) դեմ պայքարի միջազգային օր...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 17-ը Հայաստանում Ռազմա-բժշկական աշխատակցի օրն է
Նոյեմբերի 17-ը Հայաստանում  Ռազմա-բժշկական աշխատակցի օրն է

 1922 թ. նոյեմբերի 17-ին տեղի է ունեցել Հայաստանի Զինված Ուժերի ռազմա-բժշկական հիվանդանոցի ձևավորումը: Այն հսկայական դեր է խաղացել հայկական բանակի կայացման և ուժեղացման գործում...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 17-ը Ծխելուց հրարաժարվելու միջազգային օրն է
Նոյեմբերի 17-ը Ծխելուց հրարաժարվելու միջազգային օրն է

Ամեն տարի աշխարհի շատ երկրներում նոյեմբերի երրորդ հինգշաբթի օրը նշվում է ծխելուց հրաժարվելու միջազգային օրը (No Smoking Day):  Այն սահմանվել է 1977թ. Ամերիկյան ուռուցքաբանության հասարակության կողմից...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 16-ը Հանդուրժողականության (կամ տոլերանտության) միջազգային օրն է:
Նոյեմբերի 16-ը Հանդուրժողականության (կամ տոլերանտության) միջազգային օրն է:

1955 թ. նոյեմբերի 16-ին ՅՈՒՆԵՍԿՈ-Ի անդամ-պետությունները Դեկլարացիա ընդունեցին հանդուրժողականության սկզբունքների վերաբերյալ: 1996 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր Անսամբլեան առաջարկեց անդամ-պետություններին ամեն տարի նոյեմբերի 16-ը նշել...

Հոգեկան առողջություն Հրատապ թեմա Հայաստանում Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 13-ը Կույրերի միջազգային օրն է
Նոյեմբերի 13-ը Կույրերի միջազգային օրն է

1745թ. նոյեմբերի 13-ին, Ֆրանսիայում ծնվել է Վալենտին Հայուին (Valentin Haüy), ով հայտնի մանկավարժ էր և Փարիզում և Պետերբուրգում կույրերի համար մի քանի դպրոցներ և ձեռնարկություններ է հիմնել...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 12-ը Թոքաբորբի դեմ պայքարի համաշխարհային օր
Նոյեմբերի 12-ը Թոքաբորբի դեմ պայքարի համաշխարհային օր

Թոքաբորբի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը (World Pneumonia Day) օրացույցում հայտնվել է Մանկական թոքաբորբի դեմ Գլոբալ կոալիցիայի շնորհիվ: Այսպես է անվանվում միջազգային, կառավարական, ոչ կառավարական...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի առաջին շաբաթ օրը Տղամարդկանց միջազգային օրն է
Նոյեմբերի առաջին շաբաթ օրը Տղամարդկանց միջազգային օրն է

Այսօր տղամարդկանց միջազգային օրն է։ Այն նշվում է ամեն տարի նոյեմբերի առաջին շաբաթ օրը։ 2000թ. այս տոնը հիմնել է ԽՍՀՄ նախկին նախագահ Միխայիլ Գորբաչովի առաջարկով՝ ի հակակշիռ անցյալից մնացած փետրվարի 23-ի և անկախ բանակում ծառայել...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ